Jezus powiedział do swoich uczniów: «Słyszeliście, że powiedziano: „Oko za oko i ząb za ząb”. A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu: lecz jeśli cię ktoś uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi. Temu, kto chce prawować się z tobą i wziąć twoją szatę, odstąp i płaszcz. Zmusza cię ktoś, żeby iść z nim tysiąc kroków, idź dwa tysiące. Daj temu, kto cię prosi, i nie odwracaj się od tego, kto chce pożyczyć od ciebie. Słyszeliście, że powiedziano: „Będziesz miłował swego bliźniego”, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził. A Ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują, abyście się stali synami Ojca waszego, który jest w niebie; ponieważ On sprawia, że słońce Jego wschodzi nad złymi i nad dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych. Jeśli bowiem miłujecie tych, którzy was miłują, cóż za nagrodę mieć będziecie? Czyż i celnicy tego nie czynią? I jeśli pozdrawiacie tylko swych braci, cóż szczególnego czynicie? Czyż i poganie tego nie czynią? Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski».
Komentarz
W obronie Starego Testamentu Często treścią ataku jest Stary Testament, że tak bardzo nienowoczesny, nieludzki i przebrzmiały. Dziwi mnie to, bo przecież te święte księgi dzielimy z Żydami, wyznawcami judaizmu. Czyżby owi nowocześni „agresorzy” nie mieli świadomości, że atakując chrześcijan, mogą być podejrzani o antysemityzm?Wydaje się, że fragment Księgi Kapłańskiej z pierwszego czytania polemizuje z tym, który słyszymy w perykopie z Mateuszowej Ewangelii. Pan Jezus, nauczając o miłości nieprzyjaciół, totalnej ewangelicznej nowości, mówi: „Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb”. A potem pada w Ewangelii Chrystusowe stwierdzenie: „Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził”.Warto przyjrzeć się tym tekstom nieco dokładniej. Pan Jezus jest bardzo precyzyjny. Rzeczywiście, starotestamentowa Księga Kapłańska ma taki zapis: „Ktokolwiek skaleczy bliźniego, będzie ukarany w taki sam sposób, w jaki zawinił. Złamanie za złamanie, oko za oko, ząb za ząb”. Pewien kłopot jest z drugim stwierdzeniem. Tam Pan Jezus mówi tylko: „Słyszeliście, że powiedziano: Będziesz miłował swego bliźniego”. Druga część: „a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził” to już nie są jednak słowa Zbawiciela, to już komentarz ewangelisty. Takiej zasady nie ma bowiem w Starym Testamencie.I to w tym kontekście trzeba spojrzeć na czytany dziś fragment Księgi Kapłańskiej. Padają tam ważne słowa, które całkowicie harmonizują z nauczaniem Chrystusa: „Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz! Nie będziesz żywił w sercu nienawiści do brata.. Będziesz miłował bliźniego jak siebie samego”.Zasadę „oko za oko” wprowadził Kodeks Hammurabiego, babilońskiego władcy z XVII w. przed Chr., i stamtąd przejął ją świat starożytnego Bliskiego Wschodu, a tutaj także świat biblijny. Dziś, z perspektywy współczesnych debat o prawach człowieka, często popełniamy błąd anachronizmu, czyli narzucania współczesnych ocen na kultury, które funkcjonowały w zupełnie innych uwarunkowaniach. Tam „oko za oko” nie było jedynie prawem prostej odpłaty, ale także powstrzymaniem niczym niekrępowanej zemsty, która nie miała barier. Mówiąc bardziej obrazowo: „oko za oko” miało oznaczać wtedy symetrię, a nie oko za oko, a do tego rękę, nogę, a nawet życie. A miara miłości „jak siebie samego” była ustanowieniem zupełnie nowego punktu odniesienia, gdzie brutalna zemsta nie miała żadnego znaczenia. Ta zasada stała się punktem wyjścia do zrozumienia czegoś, co i my dziś przyjmujemy z wielkim trudem: „Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują”. .
komentarz: ks. Zbigniew Niemirski
Pokaż rozważanie
Ukryj
